ডিজিটেল ডেস্ক , ২৫ মে’: যুৱক-যুৱতীসকলৰ মাজত ধঁপাতৰ ব্যৱহাৰ বিশ্বজুৰি জনস্বাস্থ্যৰ এক উল্লেখযোগ্য বিষয় হৈ পৰিছে । গ্ল’বেল ইউথ ট’বেক’ চাৰ্ভেৰ মতে, ১৩-১৫ বছৰ বয়সৰ প্ৰতি ১০ জন ছাত্ৰৰ ভিতৰত প্ৰায় ১ জনেই আঞ্চলিক তাৰতম্যৰ সৈতে ধঁপাত ব্যৱহাৰ কৰে । কিছুমান অঞ্চলত সামাজিক গ্ৰহণযোগ্যতা, সাংস্কৃতিক নীতি-নিয়ম, ধঁপাতজাতীয় সামগ্ৰীৰ সুলভতাৰ দৰে কাৰকৰ বাবে ইয়াৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ অধিক হ’ব পাৰে।
চেণ্টাৰ ফৰ ডিজিজ কণ্ট্ৰল এণ্ড প্ৰিভেনচন (চিডিচি)ৰ তথ্যই ইংগিত দিয়ে যে ৩৪খন সমীক্ষাত অংশগ্ৰহণ কৰা দেশত ১৩-১৫ বছৰ বয়সৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ মাজত বৰ্তমান ধঁপাত সেৱনৰ গড় প্ৰাদুৰ্ভাৱ ২০১২ চনৰ পৰা ২০২০ চনৰ ভিতৰত প্ৰায় ১০.৭% আছিল। চিগাৰেট, ই-চিগাৰেট আৰু ধোঁৱাবিহীন ধঁপাতৰ ভিন্নতা আছে, বহু দেশত যুৱক-যুৱতীসকলৰ মাজত ই-চিগাৰেট ক্ৰমান্বয়ে জনপ্ৰিয় হৈ পৰিছে। যুৱ ধঁপাতৰ আৰম্ভণি ব্যক্তিগত, সামাজিক আৰু পৰিৱেশগত কাৰকৰ সংমিশ্ৰণৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হয়ঃ
১) সমনীয়াৰ হেঁচা আৰু সামাজিক প্ৰভাৱ, ধঁপাত সেৱন কৰা বন্ধু বা সামাজিক গোটে যুৱক-যুৱতীসকলক ধূমপান বা অন্যান্য ধঁপাতজাতীয় সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ প্ৰবলভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে।
২) পৰিয়ালৰ প্ৰভাৱৰ লগতে পিতৃ-মাতৃ বা পৰিয়ালৰ আন সদস্যই ধঁপাত ব্যৱহাৰ কৰে, যাৰ বাবে যুৱক-যুৱতীসকলে নিজেও ধঁপাত ব্যৱহাৰ কৰাৰ আৰম্ভ কৰাৰ সম্ভাৱনা বেছি।
৩) বিপণন আৰু বিজ্ঞাপন ধঁপাত কোম্পানীসমূহে প্ৰায়ে যুৱক-যুৱতীসকলক বিজ্ঞাপন আৰু প্ৰচাৰমূলক কাৰ্য্যকলাপৰ দ্বাৰা লক্ষ্য কৰি ধঁপাত সেৱন আকৰ্ষণীয় আৰু সামাজিকভাৱে গ্ৰহণযোগ্য যেন লাগে।
৪) সংবাদ মাধ্যমৰ সংস্পৰ্শ চিনেমা, টিভি শ্ব’ আৰু অনলাইন বিষয়বস্তুত ধূমপানৰ চিত্ৰণে ধঁপাত সেৱনক গ্লেমাৰাইজ কৰিব পাৰে আৰু যুৱক-যুৱতীসকলক আৰম্ভ কৰিবলৈ প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে।
৫) প্ৰৱেশ আৰু উপলব্ধতা খচুৰা বিক্ৰেতা, বয়সস্থ বন্ধু বা পৰিয়ালৰ সদস্যৰ জৰিয়তে হওক, ধঁপাতজাতীয় সামগ্ৰীৰ সহজ প্ৰৱেশে আৰম্ভণিৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিব পাৰে।
৬) কৌতুহল আৰু ৰিস্ক লোৱা আচৰণ কিশোৰ-কিশোৰীসকলে প্ৰায়ে নতুন অভিজ্ঞতাৰ সৈতে পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা কৰে আৰু কৌতুহলৰ বাবে বা বহল ৰিস্ক লোৱা আচৰণৰ অংশ হিচাপে ধঁপাত খাবলৈ চেষ্টা কৰিব পাৰে।
৭) অনুভূত সুবিধা কিছুমান যুৱকে বিশ্বাস কৰে যে ধঁপাত ব্যৱহাৰ কৰিলে তেওঁলোকক মানসিক চাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত, ওজন নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত বা তেওঁলোকৰ ভাবমূৰ্তি আৰু সামাজিক মৰ্যাদা বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰিব পাৰি।
৮) আৰ্থ-সামাজিক কাৰকসমূহ এই সম্প্ৰদায়সমূহত মানসিক চাপ, শিক্ষাৰ অভাৱ, আৰু লক্ষ্যভিত্তিক বিজ্ঞাপনৰ দৰে কাৰকৰ বাবে ধঁপাত সেৱন আৰম্ভ হোৱাৰ হাৰ অধিক হোৱাৰ লগতে নিম্ন আৰ্থ-সামাজিক অৱস্থা জড়িত হব পাৰে।
৯) সাংস্কৃতিক আৰু সম্প্ৰদায়ৰ নীতি-নিয়ম ধঁপাত সেৱনৰ সাংস্কৃতিক গ্ৰহণযোগ্যতা আৰু সম্প্ৰদায়ৰ নীতি-নিয়মে যুৱক-যুৱতীসকলে ধঁপাত ব্যৱহাৰ আৰম্ভ কৰে নে নকৰে সেই বিষয়ে প্ৰভাৱিত কৰাত উল্লেখযোগ্য ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে।
১0) মানসিক স্বাস্থ্য মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যা, যেনে হতাশা বা উদ্বেগ থকা যুৱক-যুৱতীসকলে ধঁপাতক মোকাবিলা কৰাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে মুখ কৰিব পাৰে। শিক্ষা, নীতি পৰিৱৰ্তন, আৰু সম্প্ৰদায়ৰ সহায়ৰ জৰিয়তে এই কাৰকসমূহৰ সমাধান কৰিলে যুৱক-যুৱতীসকলে ধঁপাত আৰম্ভ কৰাৰ হাৰ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
আৰম্ভণিতে ধঁপাত সেৱন আৰু নিচাই দীৰ্ঘম্যাদী স্বাস্থ্যৰ ওপৰত বহুতো প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে, য’ত অন্তৰ্ভুক্ত আছে:
১) আৰম্ভণিতে ধঁপাত সেৱনৰ সৈতে দীৰ্ঘদিনীয়া শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত ৰোগ, যেনে ক্ৰনিক অব্ষ্ট্ৰাক্টিভ পালমোনাৰী ডিজিজ (COPD), ক্ৰনিক ব্ৰংকাইটিছ, আৰু এম্ফিচিমা আদিৰ সৈতে প্ৰবল সম্পৰ্ক আছে। লগতে হাঁপানী ৰোগ হোৱাৰ সম্ভাৱনাও বৃদ্ধি কৰে।
২) কম বয়সতে ধূমপান কৰিলে ৰক্তবাহী নলী আৰু হৃদযন্ত্ৰৰ ক্ষতিৰ বাবে ক’ৰ’নাৰী আৰ্টাৰী ডিজিজ, হাৰ্ট এটেক, ষ্ট্ৰ’ককে ধৰি হৃদৰোগৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পায়।
৩) ধঁপাত সেৱনৰ ফলত হাওঁফাওঁ, ডিঙি, মুখ, খাদ্যনলী, মূত্ৰাশয়, বৃক্ক, অগ্নাশয়, জৰায়ুৰ মুখৰ কৰ্কট ৰোগ আদি বিভিন্ন কৰ্কট ৰোগৰ প্ৰধান কাৰণ। ধূমপান আগতীয়াকৈ আৰম্ভ কৰিলে জীৱনকালত কাৰ্চিনোজেনৰ সংস্পৰ্শ বৃদ্ধি পায়, যাৰ ফলত কৰ্কট ৰোগৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পায়।
৪) ধূমপান কৰা কিশোৰ-কিশোৰীসকলে হাওঁফাওঁৰ বৃদ্ধি আৰু বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত ব্যাঘাত জন্মাব পাৰে, যাৰ ফলত হাওঁফাওঁৰ কাৰ্য্যক্ষমতা হ্ৰাস পায় যিটো প্ৰাপ্তবয়স্ক হোৱালৈকে থাকে।
৫) আৰম্ভণিতে ধঁপাত সেৱন আৰম্ভ কৰিলে নিচা অধিক শক্তিশালী হ’ব পাৰে আৰু পিছৰ জীৱনত ধঁপাত সেৱন এৰিবলৈ অধিক কঠিন হৈ পৰে। নিকোটিনৰ আসক্তিয়েও অন্যান্য পদাৰ্থৰ ব্যৱহাৰৰ পথ মুকলি কৰিব পাৰে।
৬) ধঁপাত সেৱনৰ লগত মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পায়, য’ত হতাশা, উদ্বেগ, মানসিক চাপ আদিও অন্তৰ্ভুক্ত। নিকোটিনৰ আসক্তিয়ে এই অৱস্থাবোৰ আৰু বেছিকৈ বৃদ্ধি কৰিব পাৰে।
৭) ধূমপানে ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা দুৰ্বল কৰি তোলে, যাৰ ফলত ব্যক্তিসকল সংক্ৰমণৰ প্ৰতি অধিক আক্ৰান্ত হয়, যেনে শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত সংক্ৰমণ আৰু ফ্লু।
৮) ধূমপানে প্ৰজনন স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে, য’ত পুৰুষ-মহিলা উভয়ৰে প্ৰজনন ক্ষমতা হ্ৰাস পাব পাৰে। গৰ্ভাৱস্থাত জটিলতাৰ সম্ভাৱনাও বৃদ্ধি কৰে আৰু ভ্ৰুণৰ বিকাশত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।
৯) অকাল বাৰ্ধক্য ধঁপাত সেৱনে বাৰ্ধক্য প্ৰক্ৰিয়া ত্বৰান্বিত কৰে, যাৰ ফলত বয়সৰ লগত জড়িত অৱস্থা আৰু শাৰীৰিক ৰূপৰ পৰিৱৰ্তন যেনে বলিৰেখা আৰু ছালৰ আগতীয়াকৈ ক্ষতি হয়।
১০) ধূমপায়ীসকলৰ অকাল মৃত্যুৰ আশংকা ধূমপান নকৰা লোকৰ তুলনাত যথেষ্ট বেছি, ধঁপাত সেৱনে বহুখিনিত অৰিহণা যোগায়।
